Drie sleutels tot geluk
In het boeddhisme zijn er belangrijke vragen vragen te stellen als: wat maakt ons leven waard om te leven? Wat maakt ons werkelijk gelukkig? Hoe doen we dat het beter? Op deze pagina is een eerste schot voor de boeg te vinden. Deze tekst is geïnspireerd op een artikel over Robert Waldinger. Robert Waldinger is een Zen leraar en leider van een langlopend onderzoek naar menselijk geluk. Klik op https://robertwaldinger.com voor meer informatie.
1. Voorbij ons kleine benauwde zelf stappen
Van de belangrijkste sleutels die ons leven waard maakt om te leven en die ons in die reden gelukkig maakt, is dat we moeten proberen voorbij ons kleine benauwde zelf te stappen. We kunnen dat doen door voorbij onze opvattingen te gaan over hoe anderen zich volgens ons moeten gedragen, hoe het hoort. We kunnen dat doen door iets meer van onszelf te geven dan we eigenlijk van plan waren. Dat kan gaan over geld dat we ergens aan willen besteden of energie die we ergens in willen investeren. We kunnen dat doen door in een gesprek met iemand meer van onszelf te laten zien dan we van plan waren. Chogyam Trungpa Rinpoche, een beroemde boeddhistische leraar, zei dat het belangrijk is dat ‘we niet bang hoeven te zijn om een dwaas te zijn’. Dat is een andere manier van zeggen. Door dergelijke dingen te doen stappen we uit onze cocon van benauwdheid en doen we een stap voorwaarts. We kunnen dat op vele manieren vormgeven. We kunnen goed voor onze kinderen zorgen, we kunnen goed voor onze kleinkinderen zorgen, we kunnen vrijwilligerswerk gaan doen, we kunnen onze tuin mooi maken, we kunnen ons balkon voorzien van bloemen en er goed voor zorgen, we kunnen mensen te eten vragen, we kunnen … Dat doen geeft voldoening aan iets dat groter is dan onszelf. Dat voedt ons.
Op deze website zijn er verschillende werkwijzen te vinden die ons daarbij kunnen ondersteunen. Denk bijvoorbeeld aan geduld; tonglen; met aandacht luisteren; geven en ontvangen van feedback; mededogen in actie; en ons mededogen versterken op ons werk
2. Goede relaties met anderen hebben
Een tweede belangrijke sleutel voor een gelukkig leven is het hebben van goede relaties met anderen. Het hebben van een goed netwerk blijkt een directe relatie te hebben met een gelukkig leven. Ook blijken het hebben van goede relaties als effect te hebben dat we langer een goed leven hebben. Bij het hebben van goede relaties lijken drie punten van belang:
- Ons eenzaam voelen is fataal
Het tegenovergestelde van een goede relatie is eenzaamheid. Dat is slecht voor iemands welbevinden en geluk. Uit het onderzoek van Robert Waldinger blijkt dat 1 op de 5 mensen zich regelmatig eenzaam voelt. Dat zijn veel mensen. Ook als we duizenden vrienden en vriendinnen op facebook hebben, kunnen we ons behoorlijk eenzaam voelen als er niemand langs komt als we ziek zijn. Het is daarom belangrijk om iets te ondernemen als we ons eenzaam voelen. Mogelijke oplossingen bestaan eruit om naar plaatsen te gaan waar andere mensen zijn en ons daar als vrijwilliger aan te melden. Denk aan bejaardentehuizen of ziekenhuizen, … Het is mogelijk daar voor te lezen, gesprekjes te voeren of met iemand een wandeling te maken. Ook kunnen we vrijwilligerswerk doen bij de lokale bioscoop, of de banden met onze familie aanhalen. - Het gaat om de kwaliteit van de relaties
Een warme relatie hebben in het eigen gezin doet een mens goed. Een relatie hebben waarin conflicten veel en vaak voorkomen, is een ramp voor de gezondheid van alle betrokkenen. Uit het onderzoek van Waldinger blijkt dat het hebben van pijn veel minder erg is als de relatie goed is. De pijn wordt als ernstiger ervaren in een conflictueuze relatie. De reden daarvoor is dat in die relatie al emotionele pijn aanwezig is. Goede relaties blijken emotionele en fysieke pijn te verzachten. Goede relaties kunnen natuurlijk ook gaan over het hebben van een goed netwerk aan vrienden en vriendinnen. - Goede relaties zijn goed voor je hersenen
Goede relaties zijn niet alleen goed voor onze fysieke gesteldheid. Ze zijn ook goed voor de kwaliteit van ons hersenwerk. Zo blijkt ons geheugen bijvoorbeeld langer goed te functioneren wanneer we bestendige en goede relaties hebben, relaties waarvan we weten dat ze ons steunen. Een onderzoek naar eenzaamheid van jongeren in de VS geeft als advies dat het nodig is om minstens drie personen te hebben waar ze in geval van nood naar toe kunnen gaan. Als ze die drie belangrijke personen hebben, doen ze het beter dan diegenen die geen drie belangrijke personen hebben om naar toe te gaan. Dit kunnen we ook voor onszelf nagaan: welke drie belangrijke personen kunnen wij in geval van nood opzoeken? Kennen we er drie? Met die personen hoeft het overigens op geen enkele manier altijd koek en ei te zijn. Het gaat om een relatie waar we naar toe kunnen gaan als de nood voldoende hoog is.
Deze eerste twee kenmerken van een goed leven sluiten goed aan bij waar het boeddhisme voor staat: openheid voor de wereld om ons heen; mededogen voor anderen met de wens en de hoop dat ze vrij zijn van lijden; en een (spiritueel) netwerk waar we ons ondersteund weten bij wat we doen. Bij dat laatste wordt vaak gesproken over een spirituele gemeenschap. In een spirituele gemeenschap kunnen mensen elkaar ondersteunen bij hun pad. Dat kan door iemand te steunen op diens pad, dat kan door iemand te troosten, door ervaringen uit te wisselen, door iemand naar een doctorsafspraak rijden, door voor iemand te koken, … Individueel kunnen we verloren raken in alles wat we moeten doen. Een gemeenschap kan ons helpen om op het spoor te blijven. In een gemeenschap kunnen we elkaar herinneren aan dat we niet te veel met onszelf alleen bezig moeten zijn, dat er meer mogelijk is dan wij denken, dat we voor anderen meedogend kunnen zijn ook als ze anders denken. Een gemeenschap kan ons helpen onze relaties verder te ontwikkelen en proberen opener te worden voor wat zich aan ons aandient. Zie ook massa, kudde en gemeenschap op deze website.
3. Mediteren
Als derde: meditatie helpt. Meditatie helpt ons omdat het ons vertrouwd maakt met onze geest. Vertrouwd zijn met de geest is vertrouwd zijn met het feit dat wij degenen zijn die de dingen ervaren; dat het onze geest is die ervaart, waarneemt, vindt, oordeelt, emotioneel wordt; dat het onze geest is die helder waarneemt wat er in ons en om ons heen gebeurt; en dat het onze geest is die ziet wat we er moet gebeuren en wat we aan het doen zijn. Wanneer we dit inzien zullen we moeten erkennen dat de ervaringen, waarnemingen, gedachten, oordelen, en emoties die we ervaren en meemaken, van ons zijn. Deze ervaringen behoren niet iemand anders toe. Dat maakt waarschijnlijk dat we beseffen dat wij degenen zijn die verantwoordelijk zijn voor wat zich in onze geest afspeelt. Als we onze geest kennen, als we vertrouwd zijn met onze geest, kunnen we de verantwoordelijkheid nemen voor wat we zeggen en doen. Vertrouwd zijn met onze geest helpt ons om onszelf te accepteren en minder gefrustreerd te zijn over wie we zijn. Het begint allemaal met goed zijn met onszelf, vriendelijk zijn voor onszelf. Als we dat zijn, zijn we ook aardiger voor anderen, omdat we beter snappen wat ook hen bezielt en bezighoudt.
Klik voor meer informatie over meditatie of verwante werkwijzen met meditatie op deze website op: shamatha meditatie; vriendelijkheid ontwikkelen; korte pauzes in de dag creëren; stop, ontspan, kijk; aspiraties voor vriendelijkheid en mededogen; gelukkig worden; en aanwezigheid.
1. Visie: geluk, vriendschap, mededogen, pad
Overzicht: inleiding groep 1